تاریخچه کنگره بین‌المللی انگل‌شناسی (ICOPA)

در چند پست قبل‌تر خبر برگزاری چهاردهمین کنگره بین‌المللی انگل‌شناسی در کره جنوبی و انتخاب کپنهاگ دانمارک به عنوان میزبان پانزدهمین دوره کنگره در سال ۲۰۲۲ را آوردم. از روی کنجکاوی شخصی، تاریخچه کامل کنگره را جستجو و تهیه کردم که در اینجا تقدیم می‌شود.

1st International Congress of Parasitology (ICOPA I), Roma, Italy, September 1964.
2nd International Congress of Parasitology (ICOPA II), Washington, September 1970.
3rd International Congress of Parasitology (ICOPA III), Munich, August, 1974.
4th International Congress of Parasitology (ICOPA IV), Warsaw, August 1978.
5th International Congress of Parasitology (ICOPA V), Toronto, Canada, August 1982.
6th International Congress of Parasitology (ICOPA VI), Brisbane, Queensland, Australia, August 1986.
7th International Congress of Parasitology (ICOPA VII), Paris, France, August 1990.
8th International Congress of Parasitology (ICOPA VIII), Izmir, Turkey, October 1994.
9th International Congress of Parasitology (ICOPA IX), Makuhari Messe, Chiba, Japan, August 1998.
10th International Congress of Parasitology (ICOPA X), Vancouver, Canada, August 2002.
11th International Congress of Parasitology (ICOPA XI), Glasgow, Scotland, August 2006.
12th International Congress of Parasitology (ICOPA XII), Melbourne, Australia, August 2010.
13th International Congress of Parasitology (ICOPA XIII), Mexico City, Mexico, August 2014.
14th International Congress of Parasitology (ICOPA XIV), Daego, South Korea, August 2018.
15th International Congress of Parasitology (ICOPA XV), Copenhagen, Denmark, August, 2022.

نقشه‌برداری از اولین تماس انگل مالاریا با گلبول قرمز به کمک فناوری برنده نوبل

انگل مالاریا (زرد) در حال تهاجم به داخل گلبول قرمز

دانشمندانی در ملبورن استرالیا، گامی مهم به سوی توسعه واکسن و داروی جدید برای مالاریا برداشته‌اند و برای اولین بار نقشه‌‌ای در «مقیاس اتمی» از نحوه حمله انگل به سلول‌های انسان را تهیه کرده‌اند. این محققان با استفاده از فناوری جدید کرایو الکترون میکروسکوپی (cryo-electron microscopy; cryo-EM)، که برنده جایزه نوبل شده است، توانسته‌اند ماشین ملکولی درگیر در تماس اولیه و ورود انگل‌های مالاریای پلاسمودیوم ویواکس به داخل گلبول‌های قرمز جوان را، که قبل از این ناشناخته بود، نقشه‌برداری کنند. این کشف مهم در مجله بسیار معتبر Nature منتشر شده است.
در اوایل سال جاری میلادی، همین تیم تحقیقاتی در کشفی دیگر که در مجله Science منتشر شد، نشان داده بودند که انگل‌های پلاسمودیوم ویواکس از گیرنده ترانسفرین انسان برای دسترسی به گلبول‌های قرمز استفاده می‌کنند. اکنون به کمک فناوری انقلابی کرایو الکترون میکروسکوپی (cryo-EM)، این گروه توانسته است بر چالش‌های فنی قبلی در زمینه تصویرسازی از تعامل انگل-میزبان در مقیاس ملکولی پیروز شوند.
پلاسمودیوم ویواکس شایع‌ترین انگل مالاریا در سراسر جهان و عامل غالب مالاریا در اکثر کشورهای خارج از آفریقاست. به دلیل تمایل به مخفی شدن در کبد برای گریز از برابر سیستم ایمنی میزبان، این گونه خاص از انگل، بیشتر از بقیه انواع انگل مالاریا، مسئول عود و عفونت‌های مکرر این بیماری است.
دکتر گروسچیک Gruszczyk می‌گوید: «تیم ما همچنین توانسته است با استفاده از تجهیزات کریستالوگرافی اشعه x واقع در مرکز شتاب‌دهنده الکترونی استرالیا (Australian Synchrotron)، نحوهٔ اتصال آنتی‌باد‌های ضد مالاریا به پلاسمودیوم ویواکس و ایجاد وقفه در تهاجم به گلبول‌‌های قرمز را روشن کند. با این نقشه کریستالی، ما نقاط ضعف دیگری را شناسایی کرده‌ایم که می‌توان از آنها به عنوان اهداف درمانی و ساخت واکسن استفاده کرد.»

منبع: ScienceDaily

تشخیص دیروفیلاریا ریپنس با کمک سلفی

عکس‌های سلفی یک زن به او کمک کرد تا حرکات یک مهمان ناخوانده‌ را زیر نظر بگیرد؛ یک کرم انگلی پرسه‌زن که در صورتش زندگی می‌کرد. خوشبختانه، پزشکان توانستند این آفت مزاحم را که احتمالاً در خارج از کشور از طریق نیش پشه گرفته بود، بدون هیچ مشکلی خارج کنند.
داستان ناراحت‌کننده این زن در یک گزارش مورد توسط پزشکان وی در مجله معتبر New England Journal of Medicine منتشر شده است. براساس این گزارش، این زن ۳۲ ساله دو هفته پس از خارش و وجود یک برآمدگی سوزش‌آور و متحرک در صورت، تصمیم می‌گیرد که به چشم‌پزشک مراجعه کند. این برآمدگی در ابتدا، زیر چشم چپش بود (شکل A). پنج روز بعد به بالای چشم چپ (شکل B) و ۱۰ روز بعد از آن، روی لب لب بالایی‌اش (شکل C) می‌رود. زن از عکس‌های سلفی‌اش برای توضیح گرفتاری‌اش به پزشک استفاد کرد و عیناً از همان‌ سلفی‌ها در مقاله مذکور نیز استفاده شده است.
پزشک، یک ندول کشیده و متحرک در پلک چپ این زن پیدا کرد و آن را در یک عمل جراحی با کمک فورسپس خارج کرد (شکل D). سپس از تست DNA برای شناسایی مجرم استفاده شد، که یک نماتود انگلی معروف به دیروفیلاریا ریپنس (Dirofilaria repens) بود.
دیروفیلاریا ریپنس بومی آمریکا نیست، اما در مناطق زیادی از اروپا و آسیا شایع است و آن‌گونه که مشخص شد، این زن تازه از سفری به روسیه بازگشته بود و در آنجا از یک منطقه روستایی خارج از مسکو بازدید کرده بود. او همچنین به خاطر می‌آورد که پشه‌های زیادی، که ناقل این کرم هستند، او را نیش زده‌اند. دیروفیلاریا ریپنس، همچون پسرعمویش دیروفیلاریا ایمیتس معروف به کرم قلب (heartworm)، تمایل خاصی به انسان ندارد و عموماً انگل سگ‌ها و سایر گوشتخواران است؛ اما گاهی از انسان‌ها هم قربانی می‌گیرد.
برخلاف برخی دیگر از کرم‌های انگلی که برای پاکسازی و درمان‌شان به داروهای ضدانگلی نیاز است، خارج کردن ساده دیروفیلاریا ریپنس از پوست،‌ برای معالجه کفایت می‌کند. بیشتر آلودگی های انسان با تنها یک کرم غیربارور رخ می‌دهد که جز برانگیختن سیستم ایمنی میزبان کاری نمی‌کند و به صورت گیرانداختن کرم در یک ندول در زیر پوست مشخص می‌شود (اما در موارد نادر، کرم می‌تواند موجب آسیب جدی‌تر به اندام‌های بدن شود).
این زن بیمار، بهبودی کامل یافت؛ یعنی این آلودگی هیچ مشکل خاصی ندارد، به غیر از خاطره‌ای ناخوشایند از یک رشته نودل زنده که به صورت مجانی و برای حداقل دو هفته برای خودش در زیر پوست‌‌مان می‌خزد. با این حال، گاهی می‌تواند بدتر از این هم باشد: برخی از کرم‌های دیروفیلاریا ریپنس تا ۱۰ سال هم زنده می‌مانند.
لینک مقاله: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMicm1716138
لینک خبر: air.ir/eq6

سنتز و ترشح کانابینوئیدها توسط برخی نماتودها

دفعه بعد که خواستید از چیزی شکایت کنید، وضعیت کرم روده را به یاد بیاورید که نه تنها باید از پس خوردن و زادوولد در حصار تنگ بدن موجود دیگری برآید، بلکه باید مانع از تخریب و تجزیه خودش توسط میزبان شود؛ یعنی جاخالی دادن و فرار از برابر سیستم ایمنی و التهاب، که پاسخ طبیعی بدن میزبان به هر حمله خارجی است. [جسارت بنده تلقی نشود، برای رعایت امانت در ترجمه است!]
محققان دانشگاه کالیفرنیا دریافته‌ا‌ند که نماتود نیپواسترونژیلوس برازیلینسیس (Nippostrongylus brasiliensis) با ترشح اندوکانابینوئید‌ها، شانس بقای خود در موش میزبانش را افزایش می‌دهد. این ملکول‌ها به داشتن اثر ضدالتهابی شناخته می‌شوند؛ و البته همان ماده مؤثره مخدر حشیش است که توسط گیاه شاهدانه (Cannabis) تولید می‌شود. در همین حال، موش میزبان هم اندوکانابینوئیدهای خود را آزاد می‌کند که به نظر می‌رسد که درد ناشی از نفوذ و حرکت کرم‌ها را خنثی می‌کند و باعث دو برابر شدن دوز ضددردها در بدن موش می‌شود.
این، یافتهٔ هیجان‌انگیزی برای علم انگل‌شناسی و نویدبخش درمان جدید برای کرم‌های انگلی است. چراکه می‌توان نتیجه‌ گرفت که ژن‌های مشابهی در کرم‌های انگلی انسان برای تنظیم و ترشح اندوکانابینوئیدها وجود دارد. سیستم اندوکانابینوئید (ECS) بسیار «حفاظت‌شده» است، به این معنی که پیدایش آن به زمانی بسیار قبل از جدا شدن مسیر اجداد موش‌ها و کرم‌ها در درخت زندگی برمی‌گردد. علم هنوز در ابتدای مسیر شناسایی این سیستم است، اما به‌نظر می‌رسد که کارکردهای زیادی دارد: اشتها، خلق و خوی و حافظه را تنظیم می‌کند و پذیرای انواع مشتقات گیاه شاهدانه است.
چرخه زندگی این انگل بسیار شبیه آسکاریس و کرم‌های قلابدار انسان است. لارو انگل از خاک به پوست نفود می‌کند سپس همراه با جریان خون به قلب راست و بعد به ریه می‌رسد در آنجا رشد کرده و در داخل بافت ریه حرکت می‌کند باعث تخریب و التهاب می‌شود. نوزاد کرم همراه با خلط یا سرفه وارد دهان و بعد از بلع، وارد روده می‌شود و در آنجا به داخل مخاط فرو می‌رود. بعد از جفتگیری،‌ تخم‌های کرم از طریق مدفوع به خارج دفع شده و در خاک مناسب می‌رسند و لاروها خارج‌شده از تخم، موش‌های دیگر را آلوده می‌کنند.
موش آلوده به نیپواسترونژیلوس، به راستی موجود بدبختی است، اما کاملاً هم بی‌دفاع نیست. خانم Meera Nair ایمونولوژیست دانشگاه کالیفرنیا و محقق اصلی این مطالعه می‌گوید: «اندوکانابینوئید‌ها روی سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارند، آنها التهاب و درد را کاهش داده و نیز تغذیه را بهبود می‌دهند؛ به همین دلیل است که کانابیس برای درمان سرطان نیز استفاده می‌شود. میزبان و کرم هر دو با ترشح این ملکول‌، ‌بهترین همکاری را برای بقا و رابطه دوطرفه خودشان انجام می‌دهند.»
وی همچنین امیدوار است که با شناخت نقش و عمل این ملکول در کرم‌ها، بتوان نسل جدیدی از داروها را برای عفونت‌های انگلی ساخت.
به‌علاوه دانشمندانی اکنون در حال تحقیق در عرصه کرم‌درمانی (helminthic therapy) یعنی استفاده بالقوه از کرم‌های انگلی برای درمان اختلالات خودایمنی مانند بیماری سلیاک (Celiac) هستند که مکانیسم واقعی آن هنوز روشن نیست. آیا سیستم اندوکانابینوئید در این زمینه نقش دارد و حلقهٔ مفقوده در شناخت ما از توانایی کرم‌ها در کاستن از التهاب نیست؟
لطفاً برای اطلاع بیشتر از جزئیات، به مقاله مربوط به این تحقیق رجوع کنید (لینک زیر) که در مجله معتبر Infection and Immunity چاپ شده است.
پی‌نوشت: البته قبلاً ثابت شده است که برخی کرم‌های انگلی، به‌ویژه همین نیپواسترونژیلوس، موادی شبه‌مورفین (اوپیوئید) در داخل بدن میزبان و نیز در محیط کشت ترشح می‌کنند و اثرات آنها در کاهش درد و افت سیستم ایمنی مطرح شده است. از قضا، این پدیده، موضوع سمینار بنده در زمان دانشجویی بود.
لینک مقاله: https://iai.asm.org/content/early/2018/08/07/IAI.00441-18
لینک خبر: https://www.wired.com/story/worms-cannabinoids

کرم زیبای درخت کریسمس

یک کرم ماده درخت کریسمس در حال رهاکردن تخم‌های نارنجی‌رنگش به صورت یک جریان پیوسته در آب

عموم مردم تصویر ذهنی خوشایندی از کرم‌ها ندارند و آنها را موجوداتی زشت و چندش‌آور تصور می‌کنند. اما تنوع خارق‌العاده طبیعت و موجودات زنده‌، موارد نقض زیادی برای ما دارد. کرم درخت کریسمس (Christmas tree worm) یکی از این موارد است.
کرم درخت کریسمس با نام علمی اسپایروبرانکوس ژیگانتئوس (Spirobranchus giganteus)، کرمهایی درخت‌مانند با پرهایی پر از گل‌‌های زیبا به نظر می‌رسند. این کرم‌های آبزی مخروطی‌شکل، یکی از شناخته‌شده‌ترین کرم‌های ثابت از گروه پرتاران (polychaete) و شاخه کرم‌های حلقوی (Annelida) بوده و به رنگ‌های مختلفی مثل نارنجی، زرد، آبی و سفید وجود دارند. اگرچه کوچک بوده و اندازه‌شان به‌طور میانگین ۳.۸ سانتیمتر است، اما به خاطر شکل، زیبایی و رنگ‌های چشم‌نوازشان به‌راحتی در زیر آب تشخیص داده می‌شوند. پرهای رنگارنگ یا شاخک‌ها (tentacles) برای تغذیه پاسیو از ذرات معلق پروتئین و پلانکتون در آب و همچنین برای تنفس استفاده می‌شود. اگرچه فقط این این پرها برای ما قابل مشاهده هستند، اما بیشتر بدن کرم در نقب‌هایی قرار می‌گیرد که در مرجان‌های آهکی زنده کنده‌ است. کرم‌های درخت کریسمس بسیار حساس بوده و با کوچک‌ترین لمس یا عبور سایه، سریعاً به داخل کانال‌ مرجانی فرو می‌روند. آنها معمولاً یک دقیقه بعد، دوباره به‌آرامی ظاهر می‌شوند و پس از اطمینان یافتن، همه پرهای خود را به‌طرز زیبایی می‌گسترانند. ویدئوی کوتاه زیر را ببینید و لذت ببرید.

https://www.aparat.com/embed/i3rQ0?data%5Brnddiv%5D=15358700689331991&data%5Bw%5D=640

چهاردهمین کنگره بین‌المللی انگل‌شناسی (کره جنوبی)

چهاردهمین کنگره بین‌المللی انگل‌شناسی (ICOPA XIV) با حضور تقریباً ۲۰۰۰ نفر پارازیتولوژیست از ۱۰۰ کشور جهان در روزهای ۱۹ تا ۲۴ آگوست در شهر دئگو (Daego) کره جنوبی برگزار شد. بعد از ژاپن، کره جنوبی دومین کشور آسیایی است که میزبان این کنگره شده است.
انجمن انگل‌شناسی و طب گرمسیری کره جنوبی و فدراسیون جهانی انگل‌شناسان (World Federation of Parasitologists; WFP) مشترکاً سازمان‌دهنده ICOPA 2018 بودند. شعار و تم اصلی این کنگره «انگل‌ها: زیان‌ها و فواید آنها برای حیوانات و انسان‌ها» بود و شرکت‌کنندگان درباره موضوعات داغ این رشته، بیماری‌های انگلی، واکسن‌ها و داروها و پیشرفت‌های جدید در این زمینه به بحث و تبادل تجربه و دانش پرداختند.
در همین کنگره، شورای فدراسیون جهانی انگل‌شناسان (WFP)، کشور دانمارک را به عنوان میزبان کنگره پانزدهم (ICOPA XV) تعیین کرد و پرچم WFP به صورت نمادین به نماینده انجمن انگل‌شناسی دانمارک اهدا شد. کنگره بعدی در روزهای ۲۱ تا ۲۶ آگوست ۲۰۲۲ در شهر کپنهاگ، پایتخت دانمارک برگزار خواهد شد. سایت رسمی کنگره دانمارک و صفحه فیس‌‌بوکش از همین حالا راه‌اندازی شده است که لینکشان در زیر می‌آید.
آدرس سایت کنگره: http://www.icopaxv.dk
صفحه فیسبوک کنگره: https://www.facebook.com/ICOPAXVdk

ارتباط توکسوپلاسما با کارآفرینی!

برای کارآفرین بودن، نترسیدن از مخاطرات، برای یکی دو بار، لازم و مفید است. اما اخیراً مطالعه‌ای در دانشگاه کلرادو نشان می‌دهد که اگر روحیه کارآفرینی هم نداشته باشید، آلودگی به یک انگل اسرارآمیز به نام توکسوپلاسما گوندی (Toxoplasma gondii) می‌تواند در این قضیه به شما کمک کند!
توکسوپلاسما یکی از شایع‌ترین انگل‌ها در کشورهای توسعه‌یافته است، علایم مشخصی به‌جز علایم خفیف مشابه آنفلوانزا در هفته‌های اول ابتلا، ایجاد نمی‌کند. با این حال برخی مطالعات قبلی، شکل نهفته و مزمن این عفونت را با پیامدهای گوناگونی از جمله رفتارهای تکانشی مانند عصبانیت جاده‌ای، اعتیاد به مواد مخدر و خودکشی مرتبط دانسته‌اند
به لحاظ تئوری، این رفتار ممکن است توسط انگل ایجاد شود تا بقای گونه‌‌ خود را تضمین کند. چرا که توکسوپلاسما اگر چه قادر است هر حیوان خونگرمی را آلوده کند، اما تنها در گربه‌های وحشی یا خانگی قادر به تولید مثل جنسی است. انگل این حقیقت را دنبال و عملی می‌کند که اگر میزبان کوچک آلوده‌ای مانند موش، «بدون مراقبت و توجه کافی و به صورتی غیرمعمول» رفتار نماید، احتمال بیشتری دارد تا توسط یک گربه شکار و خورده شود. از بین رفتن ترس ذاتی موش‌های آلوده به توکسوپلاسما از دشمن طبیعی‌اش یعنی گربه، مثال بسیار خوب و ثابت‌شده‌ای از توانایی این انگل در تغییر رفتار میزبان است.
ما در طبیعت هم در موارد زیادی شاهد این انگل‌های تغییردهنده رفتار هستیم- مثل قارچ Ophiocordyceps unilateralis که باعث می‌شود مورچه‌های کارگر نجار (Camponotus leonardi) آرواره‌های خودشان را در داخل رگبرگ‌ اصلی سطح زیرین برگ‌های خاصی گیر بیاندازند، جایی که سرانجام این مورچه‌های زامبی ظرف یکی دو هفته می‌میرند و بدین‌وسیله بدن‌شان محیط مطلوبی را برای تکمیل چرخه زندگی قارچ فراهم می‌‌کند.
در مطالعه دانشگاه کلرادو روی ۱۴۹۵ دانشجوی دوره لیسانس مشخص گردید که افراد مبتلا به توکسوپلاسما، ۱.۴ برابر بیشتر به تجارت و کسب‌و‌کار گرایش داشته و نیز ۱.۷ برابر بیشتر روی مدیریت و کارآفرینی در تحصیل و مطالعات خودشان تأکید دارند. علاوه بر این، هنگامی که ۱۹۷ متخصص بزرگسال شرکت‌‌کننده در رویدادهای کارآفرینی مورد بررسی قرار گرفتند، افراد مبتلا به انگل، ۱.۸ برابر بیشتر کسب‌وکار خود شروع کردند.
اگرچه این افزایش‌ها بزرگ نیستند، اما هنگامی که این دانشمندان آماری از ۴۲ کشور در ۲۵ سال گذشته را مورد مطالعه قرار دادند، «ثابت شد که توکسوپلاسما یک پیش‌بینی‌کننده مثبت و مداوم برای فعالیت کارآفرینی است». به‌علاوه، در کشورهایی دارای نرخ بالای آلودگی، افراد کمتری از ترس از شکست به عنوان دلیلی برای شروع یک کسب‌وکار جدید یاد کردند.
استفانی جانسون دانشیار دانشگاه و نویسنده اصلی این مطالعه می‌گوید: «ما می‌توانیم این وابستگی را بر حسب تعداد کسب‌وکارها و تمایل شرکت‌کنندگان ببینیم، اما نمی‌دانیم آیا کسب‌و کارهایی که توسط افراد توکسوپلاسما-مثبت شروع شده‌‌اند در درازمدت چقدر به موفقیت یا شکست انجامیده است. کسب‌وکارهای چالشی جدید دارای نرخ ناکامی و شکست بالایی هستند و لذا ترس از شکست و ناکامی، کاملاً منطقی است. توکسوپلاسما گوندی می‌تواند این ترس منطقی را کاهش دهد.»
به گفته این دانشمندان، این امکان نیز وجود دارد که افراد مستعد به رفتار‌های با ریسک بالا، به احتمال بیشتری هم مبتلا به این انگل شوند و هم فعالیت‌های چالشی کارآفرینی را دنبال کنند.
مقاله‌ مربوط به این تحقیق به‌تازگی در مجله معتبر Proceedings of the Royal Society B (با ضریب تأثیر ۴.۸۴۷) منتشر شده ‌است.

روز جهانی پشه

روز ۲۰ آگوست (همان اوت فرنسوی‌ها!)، روز جهانی پشه (World Mosquito Day) است. این روز برای بزرگداشت کشف بسیار مهم «سر رونالد راس» (Sir Ronald Ross) پزشک بریتانیایی درباره نقش پشه آنوفل در انتقال بیماری مالاریا و همچنین افزایش آگاهی‌ها درباره مالاریا و شیوه‌های جلوگیری از گسترش آن برگزار می‌شود.
راس که متولد هندِ مستعمرهٔ بریتانیا بود، وجود انگل مالاریا را در روده پشه نشان داد و در ابتدا آنها را به عنوان بال‌خالخالی (dappled-wings) شناسایی و توصیف کرد؛ پشه‌ای که بعداً به عنوان گونه‌ای از جنس آنوفل شناخته شد.
دکتر رونالد راس، پزشک بریتانیایی در روز ۲۰ آگوست ۱۸۹۷، بعد از کشف اینکه انگل مالاریا به‌وسیله پشه منتقل می‌شود، در قطعه شعری خوش‌بینی خود درباره مبارزه با این بیماری ابراز کرد؛ در حالی که فکرش را هم نمی‌کرد که حتی ۱۲۰ سال بعد هم، هنوز مالاریا یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های انسان باشد و همچنان میلیون‌ها انسان را در جهان گرفتار کند؛ به‌طوری‌که بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، مالاریا در سال ۲۰۱۳، تعداد ۲۰۷ میلیون نفر را مبتلا کرده و تعداد ۵۸۴ هزار نفر را در سراسر جهان کشته‌ است که بیشتر این موارد از آفریقا و سه‌چهارم آنها، کودکان زیر پنج سال بوده‌اند.
حدود ۲۵۰۰ نوع پشه در جهان وجود دارد که می‌توانند هرساله انواع مختلفی از بیماری‌ها را به ۷۰۰ میلیون نفر انتقال دهند و موجب مرگ‌ومیر بیش از یک میلیون‌نفر می‌شوند. پشه‌ها علاوه بر انتقال مالاریا، ناقل بیماری‌های مرگبار دیگری چون تب زرد، تب دنگی، chikungunya و Zika نیز هستند.
در حالی که رونالد راس بیشتر به خاطر کارش روی مالاریا مشهور است، اما باید بدانیم که وی همچنین یک ریاضیدان، اپیدمیولوژیست، ویراستار، داستان‌نویس نمایشنامه‌نویس، شاعر، نوازنده آماتور، آهنگساز و هنرمند نیز بود. رونالد راس جایزه نوبل فیزیولوژی را در سال ۱۹۰۲ دریافت کرده است. او در ۱۶ سپتامبر ۱۹۳۲ در سن ۷۵ سالگی و پس از یک بیماری طولانی درگذشت.
منبع: اینجا و اینجا

نوبل پزشكي ۲۰۱۵ به انگل‌شناسي رسید!

جایزه نوبل پزشکی ۲۰۱۵ به طور مشترک به سه نفر به خاطر اکتشافاتی که در زمینه داروهای جدید ضد انگلی داشتند، تعلق گرفت. مراسم رسمی اعطای جوایز نوبل توسط پادشاه سوئد، در دهم دسامبر امسال در استکهلم برگزار خواهد شد. سهم هر یک از این سه برنده به این صورت است که نصف جایزه به خانم یویو تو (Youyou Tu) چینی به خاطر کشف داروی ضد مالاریای آرتمیسینین (Artemisinin) و و نصف دیگر آن به صورت مشترک به «ویلیام کمپل» (William Campbell) ایرلندی و «ساتوشی اومورا» (Satoshi Ōmura) ژاپنی برای کشف داروی ضد نماتودی آیورمکتین (Ivermectin) داده خواهد شد.

خانم «یویو تو» ۸۵ ساله (متولد ۱۹۳۰)، در سال 1955 از دانشگاه پزشکی پکن فارغ‌التحصیل شد و از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۸ به عنوان دانشیار در آکادمی پزشکی سنتی چینی مشغول به کار بود و اکنون نیز استاد ارشد این آکادمی است. او نخستین دانشمند چینی است که موفق به دریافت جایزه نوبل در علوم شده است. داروی آرتمیسینین که وی آن را از گیاه (Artemisia annua) (خاراگوش یا افسنطین) استخراج کرده است، جان میلیون‌ها نفر از بیماران مبتلا به مالاریا را نجات داده است. شاید جالب باشد که بدانید خانم تو به پروفسور سه نه (ٰProfessor of Three Noes) معروف است؛ چرا که وی نه دارای مدرک تحصیلات تکمیلی (PhD) است، نه در خارج از چین مطالعه و تحقیق کرده است، و نه عضو آکادمی علوم ملی چین است. تا سال ۱۹۷۹ در چین هیچ برنامه‌ای برای تحصیلات تکمیلی و عالی وجود نداشت و این کشور از بقیه دنیا منزوی بود. پروفسور یویو تو امروزه به عنوان یک نمونه بارز از اولین نسل کارگران پزشکی از زمان تأسیس جمهوری خلق چین در ۱۹۴۹ شناخته می‌شود.

آقای «ویلیام کمپل» که او هم ۸۵ ساله و متولد ۱۹۳۰ است، مدرک کارشناسی جانورشناسی خود را از دانشگاه دوبلین و مدرک دکترای خود در سال ۱۹۵۷ را از دانشگاه ویسکانسین مدیسون آمریکا دریافت کرد. کمپل پس از آن تا سال ۱۹۹۰ در موسسه تحقیقات درمانی مرک (Merck) به کار مشغول شد. وی اکنون یکی از اساتید برجسته تحقیق در دانشگاه درو (Drew) در نیوجرسی آمریکاست. ویلیام کمپل که تابعیت آمریکا را نیز دارد، دومین ایرلندی است که به افتخار دریافت جایزه نوبل نایل شده است.

آقای «ساتوشی اومورا» دارای دو مدرک PhD است. اولین دکترای خود را در سال ۱۹۶۸ در رشته داروشناسی از دانشگاه توکیو و دومین مدرک را در سال ۱۹۷۰ در رشته شیمی را از دانشگاه علوم توکیو دریافت کرد. وی اکنون استاد برجسته دانشگاه کیتاساتو (Kitasato) است.
ویلیام سی کمپل و ساتوشی اومورای که هر کدام یک چهارم این جایزه را دریافت می‌کنند، داروی آیورمکتین را کشف کرده‌اند که باعث کاهش بروز بیماری کوری رودخانه‌ای و فیلاریازیس لنفاوی شده و همچنین علیه تعداد زیادی از بیماری‌های انگلی کارآمد بوده است. تیم تحقیقاتی وی سویه‌ای از باکتری خاکزی استرپتومایسس اَورمیتیلیس Streptomyces avermitilis را شناسایی و جداسازی کردند که ماده اَورمکتین Avermectin را ترشح می‌کند که دارای خواص ضد انگلی است. ویلیام کمپل با استفاده از این باکتری و ماده آورمکتین، توانست داروی ضدانگلی آیورمکتین Ivermectin را سنتز کند که دارای تأثیر بیش‌تر و سمیت کم‌تری نسبت به پیشسازش یعنی اَورمکتین بود. این دارو امروزه بر علیه بسیاری از عفونت‌های انگلی نماتودی و نیز بیماری گال کاربرد وسیعی دارد.

منبع اصلی: سایت انجمن انگل‌شناسی ایران
پی‌نوشت: در همین رابطه پیشنهاد می‌شود تا پست قبلی را (این لینک) که حاوی اطلاعاتی کلی درباره جایزه نوبل است، هم ببینید.

جایزه نوبل پزشکی

بالاخره پس از سال‌های زیاد، دوباره جایزه پزشکی نوبل ۲۰۱۵ به طور کامل به رشته انگل‌شناسی مرتبط بود. جایزه امسال به صورت مشترک به سه نفر که در تحقیقات مربوط به ساخت دو داروی ضدانگلی آرتمیسینین (Artemisinin) و آیورمکتین (Ivermectin) نقش داشتند، تعلق گرفت و این، انگیزه‌ای شد تا دنبال اطلاعات بیش‌تری در مورد جوایز نوبل و بطور خاص نوبل پزشکی باشم که در اینجا با شما به اشتراک می‌گذارم.
جوایز نوبل (Nobel Prize) مجموعه‌ای از جوایز است که هر ساله  به افرادی شاخص در شش زمینه مختلف شامل شیمی، فیزیک، ادبیات، اقتصاد، صلح، و فیزیولوژی/پزشکی اعطاء می‌شود. این جایزه بر اساس وصیت آلفرد نوبل (۱۸۹۶-۱۸۳۳)، مخترع سوئدی بنا گذاشته شد. نوبل حدود ۳۵۵ اختراع مختلف داشت که مهم‌ترین آن دینامیت است. او فردی ثروتمند، و مالک یک کارخانه فولاد بود که در زمینه ساخت تسلیحات از جمله لوله‌های توپ جنگی فعالیت داشت. آنچه که منشاء و انگیزه وی در بنیان‌گذاشتن این جایزه در سال آخر عمرش شد، دیدن مقاله‌ای در یک روزنامه فرنسوی بود که در آن، به وی لقب تاجر مرگ داده شده بود.

جوایز مربوط به شیمی، ادبیات، صلح، فیزیک، و فیزیولوژی یا پزشکی برای اولین بار در سال ۱۹۰۱ اهدا شدند؛ اما جایزه نوبل اقتصاد در سال ۱۹۶۸ توسط  بانک مرکزی سوئد به این مجموعه اضافه شده است. از ۱۹۰۱ تا کنون (۲۰۱۵)، جمعاً ۵۷۳ جایزه نوبل به ۸۷۰ نفر و ۲۳ سازمان داده شده است. همه جوایز در استهکلم و طی مراسم خاصی به افراد داده می‌شود به جز جایزه صلح که دراسلو، پایتخت نروژ اهدا می‌شود. مسئولیت تعیین برندگان، تهیه و اعطا جوایز به عهده کمیته‌های خاصی از چهار نهاد مختلف در دو کشور سوئد و نروژ است. در این رابطه، جوایز شیمی، فیزیک و اقتصاد از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد، جایزه نوبل در فیزیولوژی یا پزشکی از سوی انستیتوکارولینسکای سوئد، جایزه ادبیات از سوی فرهنگستان سوئد و بالاخره جایزه صلح بر خلاف بقیه، نه از طرف سوئد، بلکه از سوی یک کمیته نوبل در نروژ اعطاء می‌شوند.
هر جایزه نوبل شامل یک مدال طلا، یک دیپلم افتخار و مبلغی پول نقد است. همه این این جوایز، به جزء جایزه صلح نوبل، طی مراسمی رسمی مستقیماً توسط پادشاه سوئد در استکهلم اعطا می‌‌گردد. اما جایزه صلح توسط رئیس کمیته نروژی نوبل و در حضور پادشاه و ملکه نروژ در پایتخت آن کشور، یعنی شهر اسلو به برنده داده می‌شود. این جایزه خاص افراد زنده است و بعد از مرگ به کسی داده نمی‌شود، اما اگر فرد برنده قبل از دریافت فوت کند، به او تعلق خواهد گرفت. گرچه میانگین تعداد افراد برنده هر جایزه نوبل در یک رشته خاص، در سال‌های اخیر افزایش یافته است اما به هر حال، هر جایزه به صورت مشترک هیچگاه به بیش از ۳ نفر داده نمی‌شود.
مبلغ جايزه نقدی هر سال جداگانه توسط بنیاد نوبل تعیین می‌شود؛ برای مثال ارزش جایزه نقدی نوبل در سال ۲۰۱۲  معادل ۸ میلیون کرون سوئد (تقریباً برابر با یک میلیون دلار آمریکا یا ۲۸ میلیارد  ریال ایران) بوده است.
اما در مورد مدال‌های نوبل باید گفت که یک روی هر ۶ نوع مدال طلای نوبل حاوی عکسی از آلفرد نوبل با ذکر سال‌ تولد و مرگ وی است. در مدال‌های صلح و اقتصاد، روی دیگرمدال هم باز تصویری از آلفرد نوبل اما با طرحی متفاوت است. اما روی دیگر مدال طلای سایر جوایز، از طرح‌های خاص مرتبط با همان رشته استفاده می‌شود. برای نمونه طرح روی مدال طلای رشته پزشکی و فیزیولوژی، مرد پزشکی را نشان می‌دهد که کتابی را در بغل دارد و هم‌زمان در حال پر کردن یک کاسه از آبی است که از یک صخره خارج می‌شود، تا با آن تشنگی زنی را که در کنارش قرار دارد، فرونشاند. همچنین جمله‌ nventas vitam juvat excoluisse per artes به زبان لاتین در اطراف مدال حک شده است که معنی تحت‌اللفظی  آن «و آنها افرادی هستند که با اسراری که بدان پی‌برده‌اند، زندگی روی زمین را زیباتر و بهتر کرده‌اند» است. همچنین نام برنده جایزه و سال دریافت آن و نیز متن «REG. UNIVERSITAS MED. CHIR. CAROL.» در مدال حک می‌شود. عبارت اخیر، معرف انستیتوی کارولینسکا، نهاد مسئول و متولی این جایزه است.
مدال‌های طلای نوبل از طلای ۱۸ عیار با پوششی از طلای ۲۴عیار ساخته می‌شود. وزن آن‌ها حدود ۱۷۵ گرم و قطرشان ۶۶ میلی‌متر است و ارزش مادی آن با توجه به قیمت روز طلا تقریباً معادل ۶۵۰۰ دلار ( حدود ۲۳ میلیون تومان) است. مدال طلای جایزه نوبل پزشکی از سال ۱۹۰۱ تا کنون یعنی ۲۰۱۵، به ۲۱۰ نفر داده شده است.

اما همه برندگان علاوه بر جایزه نقدی و مدال طلا، یک دیپلم افتخارهم دریافت می‌کنند. هر دیپلم دارای طرحی منحصر به فرد است که توسط نهاد‌های متولی مربوط به همان جایزه تهیه می‌شود. دیپلم دارای تصویر یا طرحی هنری به همراه متنی (معمولاً به زبان سوئدی) است که نام برنده جایزه و دلیل اعطای آن را بیان می‌کند. برای نمونه، تصویر زیر دیپلم نوبل فیزیولوژی/پزشکی ۲۰۱۲ است که به برایان کوبیلکا از دانشگاه استانفورد به دلیل تحقیق بر روی گیرنده‌‌های سلول اعطا شده است.
پی‌نوشت: در همین رابطه پیشنهاد می‌شود تا پست بعدی من را (این لینک) که به طور خاص درباره نوبل پزشکی ۲۰۱۵ و برندگان آن است، هم ببینید.